Şakayık Çiçeği Yetiştiriciliği

Expo 2016 Antalya Fuarı’nın sembol çiçeği olan şakayık çiçeği adını bu yolla iyice duyurdu. Çiçekçilik sektörü için ileriye dönük önemli bir yatırım olarak öneriliyor. Nedenine gelince; 5 – 10 dekarlık bir bahçenin bile yıllık yaklaşık 50 bin TL civarında kazanç sağladığı bildiriliyor. Bu çok önemli bir miktar!

Saray bitkisi olarak tanınan şakayık yörelere göre farklı isimler almış. Yaban gülü, dağ gülü, kan çiçeği, atlas bunların başlıcaları. Tarihimize bakıldığında pek çok süsleme sanatında motif olarak kullanıldığını görüyoruz. Kısacası asil bir çiçek diyebiliriz. 4 bin yıl önce Çanakkale bölgesinde tıbbi amaçlı olarak kullanıldığı bilgisi mevcut. Osmanlı’da süs bitkisi olarak ilk kez Sultan IV. Mehmet Han’ın isteğiyle (Avcı Mehmet 1648-1687) çeşitli Anadolu şehirlerinden toplattırılan şakayıklar Hasbahçe’ye diktirilmiş. Ardından İtalya’ya oradan da Hollanda’ya götürülmüş ve katmerli şakayıklar ıslah edilmiş. Hollanda lalede olduğu gibi şakayık çiçeğini de geliştirip maddi bir kazanç kapısına dönüştürmüş.

Şakayık çiçeğinin Türkiye’de 9 türü bulunuyor ama dünyada doğal ortamda 20 kadar türü mevcut. Süs Bitkileri Üreticileri Alt Birliği Başkanı Selahattin Altun, Türkiye’nin şakayık çiçeğinin en büyük gen merkezi olduğunu belirtiyor. Ayrıca çiçeğin özelliklerini şöyle sıralıyor: Endemik olması, görsel açıdan zenginliği, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığı, ıslah çalışmalarına uygunluğu, farklı türlerinin bulunması, Antalya ve civarında yayılış göstermesi ve stilize edilebilmesi çiçeği ayrıcalıklı kılıyor.

Şakayık çiçeğinin ıslah çalışmaları Yalova’da yapılıyor

Endemik bitkilerin doğadaki biçimleriyle bahçe oluşturmak olası değil. Tarımsal araştırma enstitüleri bu tarz bitki ve çiçek için ıslah çalışmaları yapıyor. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü şakayık çiçeği için 2000 yılından beri çalışıyor. Geliştirdikleri dört çeşit, tescil ettirilmiş ve üretim hakkı ihale ile özel sektöre devredilmiş durumda. Üç çeşit tescili için de başvuru yapılmış. Enstitü bünyesindeki bitki katalogunda bu yedi çeşit de dâhil olmak üzere 54 çeşit bulunuyor.

Talep yüksek üretim yetersiz!

Görünümü güzel bir çiçek olduğu, peyzaj çalışmalarında tercih edildiği için alıcısı çok. Vazolara da çok yakışıyor. Yetişmesi için güneşli ortam gerekli, besin öğesi zengin, kireçli ve derin toprak yapısını seven bir çiçek. Bir defa ekimi yapıldıktan ve üç yıl bekledikten sonra aralıksız çiçek almaya devam ediliyor tekrar ekim yapılmıyor.

Yurt dışına da ihracat edilebilir

Şakayık üreticiliğinde Çin, Hollanda, İtalya, Fransa ve İspanya önemli bir döviz gelirine sahip. İç talep şimdilik ithal edilen ürünlerle giderilse de üretim istenilen noktaya ulaştığında rahatlıkla yurt dışına da ihraç edilmeye başlanabilir.

Yaygınlaşmaya devam edecek

Antalya, Yalova ve İzmir çiçek üretiminin en çok yapıldığı yerler ülkemizde. İzmir’in Bayındır ilçesine “çiçek üretim merkezi” deniyor. Herkes çiçek üretiyor. Gerçi şakayık üretimi çok az ama evler ve bahçeler şakayık çiçekleriyle bezenmiş, süslenmiş durumda. Yakında üretimine de geçileceği beklentisi büyük.

Masrafı az, bereketi bol

Şakayık kökleriyle çoğalan çok yıllı bitki olduğu için avantajlı… Bir yıl ekim yapıyorsunuz yıllarca ekim yapmadan verimli hasatlar alıyorsunuz. Bahçelerinin bakımı da oldukça kolay ve zahmetsiz. Tek dezavantaj, ilk ekimden sonra 3 yıl bekleniyor, çiçek açması 3 yıl sonra oluyor. Ama daha sonra artan verimlilikle sürekli ürün alınıyor. 5-10 dekardan aşağı bahçe kurulmamasında fayda var. Bu kadar bir alandan yıllık 15 bin adet çiçek çıkıyor. Perakende fiyatı 9-10 TL olsa da üreticinin elinden çıkışı 4-5 TL arasında oluyor.

Tarım sektörüne yatırım yapmak isteyen girişimcilere özel en karlı bitkileri ve yatırım yapılacak iş fikirlerini araştırmaya devam edeceğiz.